ASIL EBELİK NEDİR?

Biraz ebeliğin resmi dildeki tanımı ve hangi alanlarda görev alabileceğini paylaşmak istiyorum, çünkü günümüzde çokta bir işe yaramayan meslek mensubu olarak görülmekte olan ebeler aslında dosya doldurmak ve istem edilen ilaçları yapmak, gebeyi NST ye bağlayıp travay takibi yapmaktan çok daha fazla şey ile sorumludur.

 Ebe; ebelik eğitim programına girmeye hak kazandıktan sonra, bu programı
başarıyla tamamlayarak ebelik mesleğini yerine getirmek üzere, tescili yapılan ya
 da kendisine yasal olarak izin verilen kişidir.

Ülkemizde 4 yıllık lisans programları ile ebelik eğitimi sağlanmaktadır. Ayrıca 2 yıllık ebelik yüksek lisans programları da yakın bir tarihte bazı üniversitelerde verilmeye başlamıştır. Yüksek lisans eğitimini tamamlayanlara uzman ebe unvanı verilir.

Buradaki eğitimi şu nedenle ekledim, bölümü hiç bilmeyenler tarafından “Kaç yıllık?” sorusuna maruz kaldığımız çok oluyor. Çünkü sadece doğum yaptırmayı öğrendiğimiz düşünülüyor(çok üzücü). Ayrıca yüksek lisans ebelikte daha yeni şekillenmeye başladığından bilmeyenler olabilir diye düşündüm, hedefleri büyük tutmakta fayda var.

Sağlık Bakanlığı’na göre ebe;     ana-çocuk sağlığı hizmetlerini yürüten, doğum öncesi,
 doğum, sonrası hizmetleri veren, doğum yaptıran, 0-6 yaş grubu  çocuk beslenme ve aşıları yapan,
 aile planlaması, kişisel temizlik kuralları, ilk yardım, bulaşıcı ve sosyal hastalılardan korunma,  savaşla ilgili konularda birey, aileye, topluma sağlık eğitimi veren, doğum, ölüm
istatistik verileri toplayan,  değerlendiren kamu kuruluşları ile gerekli işbirliğini sağlayan insani
 ve ahlaki davranışları ile örnek, sağlık bakanlığınca tescil edilmiş bir okuldan mezun olan  meslek
mensubudur.

Dünya Sağlık Örgütü ebeyi;  Gebelik sırasında, doğumda ve doğumdan sonra
gerekli bakım ve danışmanlığı sağlamak, normal doğumları kendi sorumluluğunda yaptırmak,
 yenidoğanın bakımını, aile planlaması danışmanlığını yapmak üzere eğitilmiş kişi olarak tanımlar.

Uluslararası Ebeler Konfederasyonu’na (ICM) göre ebe; gebelik, doğum ve doğum
sonu dönemde kadının bakımını sağlayan, gerekli tavsiyelerde bulunan, kendi
sorumluluğunda doğumu gerçekleştiren, yenidoğanın bakımını sağlayan ve kadın ile işbirliği
 içinde çalışan,  güvenilir ve sorumluluk sahibi bir profesyoneldir. Yine ICM ebeyi, sağlık
danışmanlığı  ve eğitiminde,  yalnız kadın için değil toplum ve aile için de  önemli bir görev
alan bir sağlık  personeli olarak görür. Bu görev, antenatal (doğum öncesi) eğitim ve ebeveynliğe hazırlanma, cinsellik ve üreme sağlığı ve çocuk bakımını içerir.

Yukarıdaki tanımlara göre ebelerin birçok tanımlanmış görevi bulunmakta. Topluma verilecek eğitimlerden tutun doğum sonrası lohusa desteğine kadar uzanan koca bir alanın sorumluluğu ebelerin ellerine verilmiştir. Sağlık ayağının iyileştirilmesi yönüden bu alanlar oldukça önem taşımaktadır. Ebelerin buna sahip çıkması gerekli, çünkü sizin karşınıza gelip, “Yaaa ebenin yaptığın işte ne var, iki üç dosya ve enjeksiyon” ya da “ebeler daha tansiyon ölçmeyi bile bilmiyor” diye örnek gösteriyorlar.  Bunlarla ciddi ciddi karşılaşıyoruz. Ve bu titiz olunmayan davranışlar sonucu sahip çıkılmayan mesleğimiz günümüzde sağlık eğitiminin tercih edilen en son mesleği fakat geçmişimize bakıldığında tabiplikten sonra en gözde olan, köklü ve özel bir meslektir.

Ebeler doğumevlerinde, doğumhanelerde, aile sağlığı merkezi(ASM), toplum sağlığı merkezi(TSM), jinekoloji servisi, yenidoğan servisi,  infertilite(kısırlık) merkezi, çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezleri gibi çeşitli yerlerde görev alabilirler.

Aslında birçok alan olmasına rağmen hastanelerde hemşirelerin görev alması gereken alanlarda çalışan çoğu ebeyi görebilirsiniz. Bunun temel sebebi bence mesleğini sahiplenmemelerinden kaynaklanıyor.  Buna ek olarak zamanında ebelik ve hemşirelik mesleği birleştirilerek okutulduğu için, çoğu kişi kendisine hemşire demeyi seçiyor ve ebeliğin hemşirelikten düşük bir meslek olduğunu düşünüyor lakin ikisi de ayrı ayrı görevleri olan kardeş mesleklerdir.

Birde hukuken ebeler için bulunan bir kanun yoktur, yönetmelikte görevleri tanımlanmıştır.  Aşağıya “SAĞLIK MESLEK MENSUPLARI İLE SAĞLIK HİZMETLERİNDE ÇALIŞAN DİĞER MESLEK MENSUPLARININ İŞ VE GÖREV TANIMLARINA DAİR YÖNETMELİK” te bulunan ebeliğe ait yönetmelik maddelerini bırakıyorum. Burda daha açık bir şekilde ebelerin görevleri yazmakta, bu eğitim gördüğümüz zamanlar da çok bir ilgi alakamız olmayan konu olabilir, fakat şimdiden bilmemizde fayda var diye düşünüyorum. Çalıştığımız zaman görev sınırlarımızı ve asıl görevlerimizi bizim için tanımlanan yönetmelik şeklinde bilmek, farkındalığımızı ortaya koyacaktır. Ayrıca severek yaptığımız mesleğimizi sahiplendiğimiz için belkide ebeliği girmiş olduğu kalıptan çıkarmamıza yardımcı olacaktır.

Bahsedeceklerim şimdilik bu kadardı. Yazıyı bir kitaptan alıntı yaparak bitirmek istiyorum.

“Bir mahluku, bir acıdan kurtarmak, anaların çocukların hayatlarını koruyup esirgemek, insanların çoğalmalarına hidmet etmek sevaplı ve büyük bir ibadet ve gayet tesirli bir duadır.”

Beyinli G. “Elleri Tılsımlı Modern Türkiye’de Ebelik” 2014

Selametle kalın :)